Być może nigdy wcześniej nie słyszałeś o wyrażeniu  „outil de résinier”  , ale jeśli kiedykolwiek wąchałeś mydło o zapachu sosny lub podziwiałeś błyszczącą, lakierowaną powierzchnię drewna, doświadczyłeś rezultatów jego użycia.

Narzędzia te, od dawna stanowiące podstawę tradycyjnego leśnictwa we Francji, były niezbędne w rzemiośle zwanym  gemmage – sztuce pozyskiwania żywicy z sosen.

Choć może to brzmieć jak zapomniana praktyka z przeszłości, zrozumienie tych narzędzi ujawnia unikalne połączenie rzemiosła, zrównoważonego rozwoju i historii. Czym właściwie są te narzędzia i dlaczego były tak ważne? Przyjrzyjmy się bliżej temu rustykalnemu, ale niezwykłemu rzemiosłu.

Co to jest „Outil de Résinier”?

W dosłownym tłumaczeniu  „outil de résinier  ” oznacza „narzędzie zbieracza żywicy”. Odnosi się do zestawu specjalistycznych narzędzi używanych przez pracowników – zwanych  résiniers  lub  gemmeurs – do pozyskiwania żywicy (lub soku) z sosen bez ich uśmiercania. Proces ten polega na ostrożnym nacinaniu kory drzewa w celu stymulacji przepływu żywicy, a następnie jej okresowym zbieraniu.

Pomyśl o tym jak o akupunkturze drzew – wykonana umiejętnie, nie szkodzi drzewu. A co zyskujesz? Bogata, lepka substancja używana w lakierach, mydłach, perfumach, klejach, a nawet lekach.

Sztuka jubilerska: coś więcej niż tylko ścinanie drzew

Gemmage  to nie tylko ścinanie drzew w celu uzyskania lepkiej substancji. To technika znana od wieków, która wymaga precyzji, cierpliwości i odpowiedniego zestawu narzędzi. Narzędzia te pozwalają żywicierzowi na kontrolowane cięcia, kontrolowanie przepływu żywicy i jej czyste zbieranie.

Stosowana głównie w przypadku sosen nadmorskich ( Pinus pinaster ), praktyka ta była niegdyś kwitnącym przemysłem w południowo-zachodniej Francji, zwłaszcza w regionie Landes. Przez dziesięciolecia całe społeczności były uzależnione od żywicy sosnowej, aby utrzymać się z jej istnienia.

Wideo: Narzędzie do odlewania żywicy

Podobnie jak wiele tradycyjnych zawodów, zawód zbieracza żywicy podupadł pod koniec XX wieku. Syntetyczne alternatywy, żywice chemiczne i zmiany na rynkach globalnych sprawiły, że praktyka ta stała się mniej opłacalna ekonomicznie.

Ale narzędzia nie zniknęły całkowicie. Muzea, kolekcjonerzy i organizacje zajmujące się dziedzictwem kulturowym nadal je przechowują. Niektórzy rzemieślnicy nadal prezentują klejnoty na festiwalach lub wydarzeniach historycznych. Rośnie również zainteresowanie przywróceniem naturalnego pozyskiwania żywicy do produkcji produktów ekologicznych.

Czego możemy się dziś nauczyć od narzędzi Résiniera?

W epoce cyfrowej wszystkiego, te ręcznie kute narzędzia opowiadają cichą historię cierpliwości, precyzji i harmonii z naturą. Nie chodziło im o szybkość, lecz o zrównoważony rozwój. Resinier nie brał więcej, niż drzewo mogło dać. A narzędzia były proste, ale niezwykle skuteczne.

Jest w tym coś pięknego, nie sądzisz?

Wnioski: Dziedzictwo zapisane w żywicy i stali

Narzędzie  do rzeźbienia  może wyglądać rustykalnie, a nawet staromodnie, ale reprezentuje rzemiosło zakorzenione w szacunku do natury, wnikliwej obserwacji i ponadczasowym kunszcie. Każdy ślad po siekierze, każdy garnek z żywicy, każde staranne zadrapanie było częścią delikatnej równowagi między ludzkimi potrzebami a naturalną odpornością.

Choć dziś narzędzia te mogą znajdować się w muzeach lub na półkach kolekcjonerów, ich dziedzictwo trwa nadal – w zapachu mebli z drewna sosnowego, w połysku lakieru i we wspomnieniach tych, którzy pracowali w ciszy wśród drzew.